בתוכנית
הלימודים בפיזיקה ברחבי העולם משולבים שיעורי מעבדה, מתוך תפיסה כי זהו מקצוע
ניסוי וכאמצעי להטמעת ידע ומיומנות. שיעורי המעבדה נועדו לאפשר לתלמידים להתנסות
במחקר מדעי, להמחיש מושגים תיאורטיים ולהבנות את הידע שלהם בנושא.
דוח זה
עוסק בסוגיות הקשורות להוראת שיעורי מעבדה בפיזיקה ומצביע על כך שבמרבית המקרים לא
נצפה שיפור באוריינות המדעית של תלמידות ותלמידים בעקבות ההשתתפות במעבדות. המחקר
בתחום מציע כמה סיבות לכך: מעורבות נמוכה של תלמידים ותלמידים בשיעור, אמצעֵי
המחשה מוגבלים, קושי בהערכת הידע הנצבר בשיעורים והיעדר הכשרה מספקת לצוותי
ההוראה.
הדוח
מחולק לחמישה פרקים ועוסק בכמה נושאים מרכזיים:
א. הטעמים לשילוב שיעורי מעבדה ומטרותיהם של שיעורים אלה.
ב. האמצעים והמכשירים המשמשים בשיעורי המעבדה וכן סוגיית
הלמידה מרחוק (מעבדה וירטואלית לעומת מעבדה ממשית).
ג. כלים המשמשים להערכה של עבודת התלמידים במעבדות.
ד. הכשרת המורים להוראת שיעורי מעבדה בפיזיקה.
ה. האתגרים המרכזיים בהוראת מעבדה בפיזיקה וכן פתרונות
מומלצים.
المنهاج الدراسي في موضوع الفيزياء في أنحاء العالم يدمج
دروس مختبر، وذلك من منطلق التعامل مع هذا الموضوع على أنّه موضوع تجريبيّ وكوسيلة
لترسيخ المعرفة والمهارات. الهدف من دروس المختبر هو تمكين الطلاب من التدرّب على
البحث العلمي، تفسير المصطلحات النظريّة وصقل معرفتهم وإلمامهم في الموضوع.
يتطرّق هذا التقرير إلى القضايا المرتبطة بتدريس دروس
المختبر في موضوع الفيزياء، ويشير إلى أنّه في معظم الحالات لم تتمّ ملاحظة
التحسّن في البراعة والمهارات العلميّة لدى الطالبات والطلاب نتيجة المشاركة في
المختبرات. تعدّد الأبحاث في هذا المجال بعض المسبّبات لذلك: مشاركة ضئيلة من قِبل
الطلاب والطالبات في الدرس، وسائل توضيح محدودة، صعوبة في تقييم المعرفة المكتسبة
في الدروس وعدم توفّر تأهيل كافٍ للطواقم التدريسيّة.
التقرير مقسّم إلى خمسة فصول، ويتناول بعض المواضيع
المركزيّة:
أ. التفضيلات بما يتعلّق بدمج دروس
المختبر والأهداف من هذه الدروس.
ب. الادوات
والأجهزة المستخدمة في دروس المختبر، بالإضافة إلى مسألة التعليم عن بعد (مختبر افتراضي مقارنةً بالمختبر الحقيقي).
ج. الأدوات
المستخدمة لتقييم عمل الطلاب في المختبرات.
د.
تأهيل المعلّمين لتقديم دروس
المختبر في موضوع الفيزياء.
ه.
التحدّيات المركزيّة في تدريس دروس
المختبر في موضوع الفيزياء والحلول المقترحة لمواجهة هذه التحدّيات.