מערכות החינוך במאה ה-21
נדרשות להתאים עצמן למציאות המשתנה, ולהקנות לתלמידות ולתלמידים כישורים
ומיומנויות שישרתו אותם בהמשך חייהם.
הדוח שלהלן עוסק בשתי
מיומנויות כאלו: חשיבה ביקורתית וחשיבה יצירתית. חשיבה
ביקורתית מתבססת על חשיבה מסדר גבוה, למשל העלאה של מגוון נקודות מבט, הערכה של
מקורות מידע, בניית טיעונים וקבלת החלטות. חשיבה יצירתית מוגדרת כאוסף של תכונות: סקרנות ומקוריות, גמישות מחשבתית, יכולת לבחון בעיה מכמה נקודות מבט ולהציע
דרכים שונות לפתרונה, תעוזה והתמדה וכן יצירת הֶקשֵרים חדשים בין רעיונות.
בדוח נדגים את השיטות המרכזיות לטיפוח חשיבה ביקורתית
וחשיבה יצירתית באמצעות פרויקטים, דיונים בכיתה וכתיבת חיבורים. בהמשך נציג את
הקשיים המבניים במערכות חינוך לטפח חשיבה ביקורתית וחשיבה יצירתית, את השיטות
להתמודד עם הקשיים הללו וכן את השיטות להעריך את התקדמותם של תלמידות ותלמידים
בתחומים האלה. לבסוף נציג את השינויים הנדרשים בתוכנית הלימודים של פרחי הוראה
ובפיתוח המקצועי של צוותי חינוך כדי לטפח חשיבה ביקורתית וחשיבה יצירתית.
أجهزة التربية في القرن
الـ 21 بحاجة إلى ملاءَمة نفسها للواقع المتغيّر، وعليها إكساب الطلاب والطالبات
قدرات ومهارات تخدمهم في تتمّة حياتهم لاحقًا.
التقرير التالي يتمحور
حول هاتين المهارتين: التفكير النقدي والتفكير الإبداعي. التفكير
النقدي يعتمد على التفكير عالي المستوى، مثلًا، طرح عدّة وجهات نظر، تقييم مصادر
المعلومات، بلورة ادّعاءات واتّخاذ القرارات. التفكير الإبداعي معرّف على أنّه
مجموعة من الصفات والمميّزات: الفضول والابتكار، المرونة التفكيريّة، القدرة على
دراسة مشكلة من عدّة جوانب واقتراح طرق مختلفة لحلّها، الجرأة والمواظبة وخَلق
سياقات جديدة بين الأفكار.
سنستعرض في هذا التقرير الطرق المركزيّة لتطوير
التفكير النقدي والتفكير الإبداعي من خلال المشاريع، النقاشات في الصفّ وكتابة
المقالات. فيما بعد، سنعرض الصعوبات البنيويّة في أجهزة التربية من حيث تطوير
التفكير النقدي والتفكير الإبداعي، طرق التعامل مع هذه الصعوبات وطرق تقييم تقدّم
الطلاب والطالبات في هذه المجالات. في النهاية، سنعرض التغييرات المطلوبة في
المنهاج الدراسي للمعلّمين من أجل التطوير المهني لطواقم التربية وتطوير التفكير
النقدي والتفكير الإبداعي.